Pochodziła z ubogiej ziemiańskiej rodziny.Po śmierci rodziców
wychowywała się u krewnych, a potem na pensji Zuzanny Wilczyńskiej.
Następnie podjęła aukę w Instytucie Guwernantek, gdzie uczyła ją Klementyna z Tańskich
Hoffmanowa. Po uzyskaniu kwalifikacji nauczycielki, w wieku 18 lat
znalazła pracę w rodzinie hrabiego Władysława Zamojskiego jako
nauczycielka domowa. Wyjechała do Paryża Pod kierunkiem swojego brata
Erazma podjęła gruntowne studia w paryskiej Biblioteque Nationale.
Uczęszczała także na posiedzenia naukowe Akademii Francuskiej, w czasach
gdy kobiety nie miały do niej wstępu.
Po powrocie do Polski, zupełnie zmieniona, paląca cygaro, stała się
ekstrawagancka i ekscentryczna. Doświadczenie zagraniczne, doskonała
znajomość francuskiego oraz wysokie kwalifikacje pozwoliły jej
z łatwością należć pracę. Uczyła czworo dzieci u rodziny
Stanisławowstwa Kisieleckich pod Łomżą. Zaczęła często podróżować
do Warszawy, gdzie poznała ludzi ze środowisk intelektualistów.
Zaczęła pisać do pisma „Pielgrzym” redagowanego przez Eleonorę
Ziemięcką, potem współpracowała z „Przeglądem naukowym” pod
redakcją Edwarda Dębowskiego. Wokół tego pisma skupiały się
warszawskie intelektualistki. Po śmierci brata Żmichowska nawiązała
bliskie kontakty ze środowiskiem emancypantek, tworząc grupę
Entuzjastek. Była to luźna, nieformalna grupa połączona więzami
przyjaźni i sympatii. Entuzjastki nie służyły żadnej określonej
ideologii, ich aktywność kierowała się w dwie strony –
współuczestnictwa w życiu publicznym oraz szeroko pojętej
samorealizacji. W pierwszym składzie Entuzjastek było siedem kobiet:
Kazimiera Ziemięcka, Wincenta Zabłocka, Anna Skimborowiczowa, Wiktoria
Lewińska, Kryspina Siewielińska- Stelmowska, Emilia Gosselin i ich
liderka Narcyza Żmichowska. Były to główne i najważniejsze postacie
tej grupy, do których dołączyło liczne grono młodych kobiet.
Stowarzyszenie to istniało w latach 1830 – 1850 i było pierwszą grupą
feministyczną w Polsce.
Na polu literatury Narcyza Żmichowska debiutowała u schyłku lat 30.
Była jedyną kobietą piszącą pośród Entuzjastek.
Pisała do wielu ówczesnych pism. Jej opowieści z regóły dotyczyły spraw społecznych,
a bohaterowie dążyli do swojego wcześniej wyznaczonego celu, pomimo
trudności. Żmichowska zbudowała alternatywny wobec romantyzmu model
zachowań kulturowych, nastawiony nie na działanie niepodległościowe,
ale na samorealizację potrzeb jednostki.
W 1844 roku wyjechała do Poznania, nawiązała kontakt z Towarzystwem
Demokratycznym Polskim i z Karolem Libeltem (działaczem społecznym
i publicystą, w okresie Wiosny Ludów członkiem Komitetu Narodowego
Poznania). Zaczęła współpracę o charakterze politycznym, skierowaną
przeciwko władzom zaborczym. Podjęła się tych zadań pod wpływem
niebywałego napięcia i powszechnego przekonania, że wolność jest
blisko. Niebagatelną rolę odgrywał fakt, że była kobietą, a więc
łatwiej mogła poradzić sobie z przeprawą przez kordon. Pełniła rolę
kurierki, przez co została aresztowana.
Po powrocie do Warszawy wspólnie z Julią Bąkowską (późniejszą
Baranowską) założyły pensję dla dziewcząt przy ulicy Miodowej.
Po powstaniu wyjechała do Paryża. Brała udział w kursach na Sorbonie.
Po powrocie do kraju ciężka choroba spowodowała śmierć pisarki 24 grudnia
1876 roku. Została pochowana na Powązkach w Warszawie.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz