środa, 3 czerwca 2015

Maria Dąbrowska


Maria Dąbrowska Urodziła się 6 października 1889 w Russowie pod Kaliszem. Pochodziła z rodziny zubożałej szlachty - była córką Józefa Szumskiego, powstańca z 1863 roku, zarabiającego na życie jako administrator majątków ziemskich, i Ludomiry
z Gałczyńskich. Rodzice zapewnili jej staranne wykształcenie - kolejno na pensji Heleny Semadeniowej w Kaliszu, w rosyjskim gimnazjum żeńskim i - po udziale w strajku szkolnym - na pensji Pauliny Hewelke w Warszawie. W latach 1907-1914 pisarka studiowała nauki przyrodnicze, a następnie socjologię i ekonomię na uniwersytetach w Lozannie i w Brukseli, a także przebywała w Londynie jako stypendystka Fundacji Kooperatystów. W tym czasie zainteresowała się koncepcjami Edwarda Abramowskiego, filozofa i teoretyka spółdzielczości (echa jego poglądów można zauważyć w niektórych wypowiedziach Agnieszki z Nocy i dni). W kraju pracowała jako nauczycielka geografii w Kaliszu (1910), a w latach 1918-1924 - w Ministerstwie Rolnictwa. Z tej ostatniej posady zrezygnowała, by zająć się pracą literacką - i to w momencie, gdy za parę miesięcy miała uzyskać wcześniejsze uprawnienia emerytalne z tytułu pracy na rzecz niepodległości. W 1911 Maria wzięła ślub 
z Marianem Dąbrowskim (1882-1925), poznanym za granicą publicystą i działaczem Polskiej Partii Socjalistycznej. Jako prozaiczka debiutowała późno, zatem już pod jego nazwiskiem - wcześniej uprawiała jedynie publicystykę w "Głosie Kaliskim" i "Zaraniu"
Aktywność ta przekładała się na zainteresowania stricte literackie - o czym świadczy tematyka utworów, a także np. udział w wydaniu drugiej serii "Pamiętników chłopów", które otrzymały nagrodę "Wiadomości Literackich". Książkowy debiut Dąbrowskiej to zbiór opowiadań "Gałąź czereśni" (1921). Potem wydała tom mocno przetworzonej prozy autobiograficznej "Uśmiech dzieciństwa" (1923). W czasie pracy nad tymi utworami pisarka nie była jeszcze pewna, czy wiązać swoją przyszłość z literaturą, czy raczej z szeroko pojętym zaangażowaniem społecznym (publicystyka, praca
w Ministerstwie Rolnictwa, działalność na rzecz ruchu spółdzielczego).
Pisarka była po wojnie osobą szanowaną. W 1957 roku otrzymała doktorat honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego, zaś w 1960 honorowe obywatelstwo Kalisza - miasta, z którym przez całe życie była emocjonalnie związana, stanowiącego pierwowzór Kalińca z "Nocy i dni".Muzeum Marii Dąbrowskiej (oddział Muzeum Literatury) znajduje się w dawnym mieszkaniu pisarki przy ul. Polnej 40 m 31 w Warszawie. Oprócz pamiątek i spuścizny literackiej znajdują się tam również prace plastyczne jej autorstwa. Również dworek w Russowie, w którym się wychowywała, stanowi obecnie Oddział Literacki Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu. Zmarła 19 maja 1965 w Warszawie. Została pochowana na Powązkach.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz