Maria Dąbrowska Urodziła się 6 października 1889 w Russowie pod Kaliszem. Pochodziła z
rodziny zubożałej szlachty - była córką Józefa Szumskiego, powstańca z 1863
roku, zarabiającego na życie jako administrator majątków ziemskich, i Ludomiry
z Gałczyńskich. Rodzice zapewnili jej staranne wykształcenie - kolejno na pensji Heleny Semadeniowej w Kaliszu, w rosyjskim gimnazjum żeńskim i - po udziale w strajku szkolnym - na pensji Pauliny Hewelke w Warszawie. W latach 1907-1914 pisarka studiowała nauki przyrodnicze, a następnie socjologię i ekonomię na uniwersytetach w Lozannie i w Brukseli, a także przebywała w Londynie jako stypendystka Fundacji Kooperatystów. W tym czasie zainteresowała się koncepcjami Edwarda Abramowskiego, filozofa i teoretyka spółdzielczości (echa jego poglądów można zauważyć w niektórych wypowiedziach Agnieszki z Nocy i dni). W kraju pracowała jako nauczycielka geografii w Kaliszu (1910), a w latach 1918-1924 - w Ministerstwie Rolnictwa. Z tej ostatniej posady zrezygnowała, by zająć się pracą literacką - i to w momencie, gdy za parę miesięcy miała uzyskać wcześniejsze uprawnienia emerytalne z tytułu pracy na rzecz niepodległości. W 1911 Maria wzięła ślub
z Gałczyńskich. Rodzice zapewnili jej staranne wykształcenie - kolejno na pensji Heleny Semadeniowej w Kaliszu, w rosyjskim gimnazjum żeńskim i - po udziale w strajku szkolnym - na pensji Pauliny Hewelke w Warszawie. W latach 1907-1914 pisarka studiowała nauki przyrodnicze, a następnie socjologię i ekonomię na uniwersytetach w Lozannie i w Brukseli, a także przebywała w Londynie jako stypendystka Fundacji Kooperatystów. W tym czasie zainteresowała się koncepcjami Edwarda Abramowskiego, filozofa i teoretyka spółdzielczości (echa jego poglądów można zauważyć w niektórych wypowiedziach Agnieszki z Nocy i dni). W kraju pracowała jako nauczycielka geografii w Kaliszu (1910), a w latach 1918-1924 - w Ministerstwie Rolnictwa. Z tej ostatniej posady zrezygnowała, by zająć się pracą literacką - i to w momencie, gdy za parę miesięcy miała uzyskać wcześniejsze uprawnienia emerytalne z tytułu pracy na rzecz niepodległości. W 1911 Maria wzięła ślub
z Marianem Dąbrowskim
(1882-1925), poznanym za granicą publicystą i działaczem Polskiej Partii
Socjalistycznej. Jako prozaiczka debiutowała późno, zatem już pod jego
nazwiskiem - wcześniej uprawiała jedynie publicystykę w "Głosie Kaliskim"
i "Zaraniu".
Aktywność ta przekładała się na zainteresowania stricte
literackie - o czym świadczy tematyka utworów, a także np. udział w wydaniu
drugiej serii "Pamiętników chłopów", które otrzymały
nagrodę "Wiadomości Literackich". Książkowy debiut Dąbrowskiej to
zbiór opowiadań "Gałąź czereśni" (1921). Potem
wydała tom mocno przetworzonej prozy autobiograficznej "Uśmiech
dzieciństwa" (1923). W czasie pracy nad tymi utworami pisarka nie
była jeszcze pewna, czy wiązać swoją przyszłość z literaturą, czy raczej z
szeroko pojętym zaangażowaniem społecznym (publicystyka, praca
w Ministerstwie Rolnictwa, działalność na rzecz ruchu spółdzielczego). Pisarka była po wojnie osobą szanowaną. W 1957
roku otrzymała doktorat honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego, zaś
w 1960 honorowe obywatelstwo Kalisza - miasta, z którym przez całe życie była
emocjonalnie związana, stanowiącego pierwowzór Kalińca z "Nocy i
dni".Muzeum Marii Dąbrowskiej (oddział Muzeum Literatury) znajduje się w dawnym
mieszkaniu pisarki przy ul. Polnej 40 m 31 w Warszawie. Oprócz pamiątek i
spuścizny literackiej znajdują się tam również prace plastyczne jej autorstwa.
Również dworek w Russowie, w którym się wychowywała, stanowi obecnie Oddział
Literacki Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu. Zmarła 19 maja 1965 w Warszawie. Została pochowana na Powązkach.
w Ministerstwie Rolnictwa, działalność na rzecz ruchu spółdzielczego).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz